តុល្យភាព​នៃ​ការបោះឆ្នោត​មាន​ភាព​លំអៀង​ប្រឆាំង​នឹង​ស្ត្រី​

បេក្ខជន​ចំនួន​ ១​ ៦១៤​​នាក់​ មក​​ពី​​គណបក្ស​​នយោបាយ​​ចំនួន​​១៨​ នឹង​​ចូលរួម​ប្រកួតប្រជែង​ក្នុង​ការបោះឆ្នោត​នៅ​ថ្ងៃទី​​២៣​ ខែកក្កដា​ ដោយ​ក្នុង​នោះ​វិសមភាព​យេនឌ័រ​ និង​អតុល្យភាព​នៃ​បេក្ខភាព​ជា​ស្ត្រី​ នៅតែ​បន្ត​កើត​​មាន​​ឡើង​។​​ គណបក្ស​កាន់អំណាច​មាន​បេក្ខភាព​ជា​ស្ត្រី​តែ​ ១៦​​នាក់​​ប៉ុណ្ណោះ​ ក្នុងចំណោម​​​បេក្ខភាព​​ចំនួន​ ១២៥រូប​ ខណៈ​ការបោះឆ្នោត​នៅ​ខេត្ត​កែប​ ឬ​ខេត្ត​ប៉ៃលិន​ មានអំណាច​​ច្រើន​​ជាង​​ការបោះឆ្នោត​នៅ​ភ្នំពេញ​ ៣ដង​។​

បេក្ខជន​វ័យ​ចំណាស់​

យោង​តាម​ជំរឿន​ឆ្នាំ២០១៩​ ក្នុង​នោះ​គេ​សង្កេតឃើញ​ថា​ ៨០​% នៃ​ប្រជាជន​កម្ពុជា​មាន​អាយុ​តិច​ជាង​ ៤៨ឆ្នាំ​ ខណៈ​ ៥៦​% មាន​អាយុ​ក្រោម​ ៣០ឆ្នាំ​។​ សម្រាប់​​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​​ដែល​​​កំពុង​​កាន់​​អំណាច​ ហាក់​​មាន​សមាជិក​ដែល​មាន​​អាយុ​​ចាស់​​​ជាង​​​គេ​​ក្នុង​​ចំណោម​​គណបក្ស​​ដែល​​ត្រូវ​​បាន​​អនុញ្ញាត​​ឱ្យ​​​ចូល​​រួម​​ប្រកួត​​ប្រជែង​ ដោយ​​បេក្ខជន​​ភាគច្រើន​​មាន​​អាយុ​​ ៦៩​​ឆ្នាំ​ (១៤​​នាក់​) និង​​​ជា​​មធ្យម​​មាន​​អាយុ​​លើស​​ពី​​ ៦៣​​ឆ្នាំ​។​

ប្រធាន​​រដ្ឋសភា​ លោក​ ហេង​ សំ​រិន​ មាន​​វ័យ​​ចំណាស់​​ជាង​​គេ​​ក្នុង​​គណបក្ស​ (៨៩ឆ្នាំ​ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​បោះ​​ឆ្នោត​) និង​បន្ទាប់មក​គឺ​​រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​ព្រះបរមរាជវាំង​ លោក​ គង់​ សំ​អុល​ ដែល​មាន​​អាយុ​ ៨៦ឆ្នាំ​ នេះ​​បើ​​តាម​​បញ្ជី​​ផ្លូវការ​​ដែល​​ចេញ​​ផ្សាយ​​ដោយ​​គណៈកម្មាធិការ​​ជាតិ​​រៀបចំ​​ការ​​បោះឆ្នោត​។​

ថ្នាក់ដឹកនាំ​កំពូល​​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​​ភាគ​​ច្រើន​​ទៀត​​ គឺ​ស្ថិតនៅ​​ក្នុង​វ័យ​ ៧០ឆ្នាំ​ ដែល​ក្នុង​នោះ​​រួម​​មាន​ លោក​​នាយក​​រដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន​ សែន​ មាន​វ័យ​ ៧០ឆ្នាំ​ គិត​​ត្រឹម​​ថ្ងៃ​​ទី២៣​ ខែ​​កក្កដា​ ឆ្នាំ២០២៣​ រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​​មហាផ្ទៃ​ លោក​ ស​ ខេង​ មាន​អាយុ​ ៧២​​ឆ្នាំ​ និង​​រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​​ការ​​ពារ​​ជាតិ​ លោក​ ទៀ​ បាញ់​ មាន​វ័យ​ ៧៧​​ឆ្នាំ​។​

ក្រៅពីនោះ​ ​សមាជិក​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​ ​ដែល​​​អាច​​ហៅ​បាន​ថា​​ជា​​ជំនាន់​​ថ្មី​​ក្នុង​​វ័យ​ ​៤០​​ឆ្នាំ​​នោះ​ ​រួម​​មាន​​រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​​បរិស្ថាន​ ​លោក​ សាយ​ សំ​អាល់​ (៤៣ឆ្នាំ​) រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​​យុត្តិ​​ធម៌​ លោក​ កើត​ រិទ្ធ​ (៤៤ឆ្នាំ​) កូន​​ប្រុស​​លោក​ ស​ ខេង​ លោក​ ស​ សុខា​ (៤២ឆ្នាំ​) កូន​​ប្រុស​​លោក​ ទៀ​ បាញ់​ លោក​ ទៀ​ សីហា​ (៤២ឆ្នាំ​​) កូនប្រុស​លោក​ ហ៊ុន​ សែន​ គឺ​លោក​ ហ៊ុន​ ម៉ា​ណែ​ត​ (៤៥ឆ្នាំ​) ដែល​រំពឹង​ថា​នឹង​ឡើង​តំណែង​ជានា​យក​រដ្ឋមន្ត្រី​ នា​ពេល​អនាគត​ និង​លោក​ ហ៊ុន​ ម៉ា​នី​ (៤០ឆ្នាំ​) ដែល​មាន​តំណែង​ជា​ប្រធាន​សហភាព​សហព័ន្ធ​យុវជន​កម្ពុជា​។​

រដ្ឋមន្ត្រី​​​ ២រូប​​ ​រួមមាន​ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច​ និង​​ហិរញ្ញវត្ថុ​ លោក​ អូន​ ព័ន្ធ​មុនី​រ័ត្ន​ មាន​អាយុ៥៧ឆ្នាំ​ និង​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ទូរគមនាគមន៍​ លោក​ ជា​ វ៉ាន់​ដេ​ត​ មាន​អាយុ៥១ឆ្នាំ​ ខណៈ​​បេក្ខជន​​ក្មេង​​ជាង​​គេ​​របស់​​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​ គឺ​​តំណាង​​រាស្ត្រ​​មណ្ឌល​​កំពង់ធំ​ លោក​ យឹម​ លាត​ អាយុ​ ៣៦​​ឆ្នាំ​។​

គណបក្ស​យុវជន​កម្ពុជា​ អាច​ចាត់ទុកថា​ជាគ​ណ​បក្ស​ដែល​​មាន​​បេក្ខជន​​ក្មេង​​ជាង​​គេ​​​ដែល​​មាន​​អាយុ​​ជា​​មធ្យម​ ​៣៩​​ឆ្នាំ​ ខណៈ​​មធ្យម​​ភាគ​​ក្នុង​​ចំណោម​​គណបក្ស​​ទាំង​​អស់​​មាន​​អាយុ​ ​៤៨​​​ឆ្នាំ​។​

បេក្ខជន​ជាច្រើន​រូប​មក​ពី​គណបក្ស​ជនជាតិ​ដើម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ គណបក្ស​សញ្ជាតិ​កម្ពុជា​ គណបក្ស​កម្លាំង​ប្រជាធិបតេយ្យ​ គណបក្ស​ធម្មា​​ធិប​តេយ្យ​​ គណ​បក្ស​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​ គណបក្ស​ខ្មែរ​ឈប់​ក្រ​ និង​គណបក្ស​ស្ត្រី​ដើម្បី​ស្ត្រី​ មាន​អាយុ២៥ឆ្នាំ​ ដែល​ជា​អាយុ​ក្មេង​ជាងគេ​ក្នុងចំណោម​បេក្ខជន​។​ លោក​ ចាប​ ហាន​ (មាន​អាយុ​ ៩០ឆ្នាំ​) មក​ពី​គណបក្ស​សញ្ជាតិ​កម្ពុជា​ មាន​​វ័យ​​ចំណាស់​​ជាង​​គេ​ក្នុងចំណោម​បេក្ខជន​ទាំងអស់​។​

Candidate Ages by Party
Candidate Ages by Province

វិសមភាព​យេនឌ័រ​

តំណាង​​​ជា​ស្ត្រី​​នៅ​​ក្នុង​​រដ្ឋសភា​ ហាក់​​កំពុងតែ​​ដើរ​​ថយក្រោយ​។​ គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​ ដែល​​​ត្រូវ​បាន​រំពឹង​ថា​នឹង​ទទួល​បាន​​អាសនៈ​ច្រើន​បំផុត​​ក្នុង​​ខែ​​កក្កដា​ ក្នុង​អំឡុង​​ពេល​​អវត្តមាន​​គូប្រជែង​​ចម្បង​​នោះ​ បាន​​ជ្រើសរើស​​បេក្ខភាព​​ជា​ស្ត្រី​​តែ​ ១៦​​នាក់​​ប៉ុណ្ណោះ​​​ក្នុង​​ចំណោម​ ១២៥នាក់​ ឬ​ ១៣​% នៃ​​ចំនួន​​សរុប​។​

ចំនួន​​នេះ​​ធ្លាក់​​ចុះ​​​ពី​​សមាជិក​​សភា​​ជា​ស្ត្រី​​នៃ​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​​ចំនួន​ ២៦​​​រូប​។​ បច្ចុប្បន្ន​​តំណាង​​​រាស្ត្រ​​ខេត្ត​​ក្រចេះ​​ ២​​នាក់​ ​ក្នុង​​ចំណោម​​ ៣​​នាក់​ ​ជា​​ស្ត្រី​។​ ទោះជាយ៉ាងណា​ ​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​​ មិន​​បាន​​ដាក់​​បេក្ខជន​​ទាំង​​ ២​​​នាក់​នេះ​​ជា​​បេក្ខជន​​នៅ​​ឆ្នាំ​​២០២៣នោះ​ទេ​ ដោយ​ជំនួស​មក​​វិញ​នូវ​​តំណាង​​ខេត្ត​​ទាំងអស់​​ជា​​បុរស​។​

ជាមួយគ្នា​នេះ​ ​តំណាង​​រាស្រ្ត​​ជា​ស្ត្រី​ទាំងអស់​​មក​​ពី​​ខេត្ត​​បាត់ដំបង​ កំពង់ចាម​ កំពង់ធំ​ និង​​ពោធិ៍សាត់​ ក៏​អវត្តមាន​​ក្នុង​​បញ្ជី​​សម្រាប់​អាណត្តិ​នេះ​ផង​​ដែរ​។​ រាជធានី​​ភ្នំពេញ​​ ក៏​​បាន​​បាត់​​សមាជិក​​សភា​​ជា​ស្ត្រី​​ចំនួន​ ៣នាក់​ ​ក្នុង​​ចំណោម​​សមាជិក​​សភា​​ចំនួន​​ ៥​​នាក់​ ​ក្នុង​​បញ្ជី​​បេក្ខជន​​ចុងក្រោយ​​របស់​​គណបក្ស​​ប្រជាជន​​កម្ពុជា​ផង​ដែរ​។​

នៅ​ឆ្នាំ២០២០​ រដ្ឋសភា​ បាន​ចេញ​របាយការណ៍​មួយ​ដោយ​កោតសរសើរ​​ ចំពោះ​ការ​កើនឡើង​នៃ​ចំនួន​តំណាង​រាស្រ្ត​ជា​ស្ត្រី​ពី​ ៧នាក់​ ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៩៣​ ដល់​ ២៦នាក់​ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៨​។​ របាយការណ៍​ដដែល​ បន្ត​ថា​ យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ បាន​ផ្តល់​អាទិភាព​ដល់​ការ​លើកកម្ពស់​ស្ត្រី​ក្នុងចំណោម​អ្នកដឹកនាំ​នៅ​ថ្នាក់​ជាតិ​ និង​ថ្នាក់ក្រោម​ជាតិ​។​

របាយការណ៍​​បាន​លើកឡើង​ថា​៖​ «ការ​លើកកម្ពស់​សមភាព​យេនឌ័រ​ក្នុង​មុខតំណែង​ជា​អ្នកដឹកនាំ​គឺជា​កត្តា​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​វិសមភាព​ និង​កាត់បន្ថយ​ភាព​ក្រីក្រ​នៅ​កម្ពុជា​»។​

ក្នុង​​ចំណោម​​គណបក្ស​​ផ្សេង​​ទៀត​ គណ​បក្ស​ហ៊្វុន​ស៊ិន​ប៉ិច​ មាន​​ស្ត្រី​​មិន​​ដល់​ ៦​% នោះ​ទេ​ ខណៈ​គណបក្ស​ស្ត្រី​ដើម្បី​ស្ត្រី​ មាន​ ៧៨​%។​ សរុប​មក​ បេក្ខជន​ ៣២​% ជា​ស្ត្រី​។​

Women Candidates by Party
Women Candidates by Province

ការបោះឆ្នោត​មិន​ស្មើភាព​គ្នា​

ការបែងចែក​អាសនៈ​រដ្ឋសភា​របស់​កម្ពុជា​មានការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​បន្តិចបន្តួច​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ​ ១៩៩៣​ មក​។​ ខេត្ត​កែប​ ឧត្តរមានជ័យ​ និង​ប៉ៃលិន​ត្រូវ​បាន​បន្ថែម​មួយ​អាសនៈ​ថ្មី​រៀង​ៗ​ខ្លួន​ ខណៈ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​បាន​បន្ថែម​ពី​ ១​ ទៅ​ ៣​។​ ខេត្ត​កំពង់ចាម​ត្រូវ​បាន​បែង​ចែង​ទៅកាន់​​ខេត្ត​​ត្បូងឃ្មុំ​ ខណៈ​ខេត្ត​​ផ្សេង​​ទៀត​​នៅ​រក្សា​ស្ថានភាព​​ដដែល​។​

ទោះជាយ៉ាងណា​ នៅចន្លោះ​ជំរឿន​ឆ្នាំ១៩៩៨​ និង​ឆ្នាំ២០១៩​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​ មាន​​ប្រជា​​ជន​កើន​​ឡើង​​ជាង​​ទ្វេ​​ដង​ (ពី​ ១​​លាន​ទៅ​ ២​,៣​​លាន​នាក់​) ខណៈ​ដែល​ខេ​ត្ត​ធំៗ​​ផ្សេងទៀត​​ ដូច​​ជា​ កំពង់​​ចាម​ កណ្តាល​ និង​ព្រៃវែង​ បាន​កើនឡើង​ត្រឹមតែ​ ៤​% ទៅ​ ១២​% ប៉ុណ្ណោះ​។​

ករណីនេះ​ មានន័យថា​ រាជធានី​ភ្នំពេញ​ មាន​អាសនៈ​ក្នុង​ចំនួន​​ប្រជាជន​​តិច​ជាង​តំបន់​ផ្សេងទៀត​នៃ​ប្រទេស​។​

នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ អាសនៈ​រដ្ឋសភា​​ មាន​ប្រហែល​មួយ​ក្នុងចំណោម​ប្រជាជន​ ១២៤​ ០០០នាក់​។​ ករណីនេះ​​ធ្វើ​​ឱ្យ​​អាសនៈ​​ទាំង​​១២​ របស់​​រាជធានី​​ភ្នំពេញ​ ​សមាមាត្រ​​នឹង​​ប្រជាជន​ត្រឹម​​តែ​ ១​,៥លាន​​នាក់​​ប៉ុណ្ណោះ​ ដូច្នេះហើយ​ ដើម្បី​​ធ្វើ​ឱ្យ​​រាជធានី​​ភ្នំពេញ​​មាន​​តំណាង​​ពេញលេញ​ នោះ​គឺ​​ត្រូវ​​ការ​​អាសនៈ​​ចំនួន១៨​ ក្នុង​​សភា​។​

សម្រាប់​សន្លឹកឆ្នោត​នៅ​តាម​បណ្តា​​ខេ​ត្ត​តូច​ៗ​មាន​ចំនួន​ច្រើន​ ដែល​ក្នុង​នោះ​រួមមាន​ ខេត្ត​កែប​ និង​ប៉ៃលិន​ ដែល​​មាន​អាសនៈ​នី​មួយ​ៗ​សម្រាប់​ប្រជាជន​របស់​ពួកគេ​ចំនួន​ ៤២​ ០០០នាក់​ និង​ ៧៥​ ០០០នាក់​៕​

បច្ចុប្បន្នភាពថ្មី

បច្ចុប្បន្ន​ភាព​